Đây là một bài thơ của Ady Endre, một trong những nhà thơ hiện đại nổi tiếng nhất của Hungary, cũng là bài thơ dịch cuối cùng của tôi xuất hiện trong web Ăn Mày Văn Chương của anh PHD. Đăng bài này lên xong, một tháng sau anh mất.
Ady là một thi sĩ khó đọc, phải đạt đến một mức độ dằn vặt nào đấy của tâm hồn không bằng phẳng mới “cảm” đời sống được như Ady, và từ lúc đó trở đi bắt đầu lẫn lộn: không hiểu mình nghĩ như thi sĩ hay thi sĩ nghĩ giống như mình? Thậm chí chất tiên tri ở Ady cũng hệt như linh cảm ở kẻ ngồi dịch thơ ông. Vậy đấy là cái gì?- tôi không biết.
Đời sống luôn luôn là một sự bí ẩn vì trong toàn bộ, nó là một sự tượng trưng, giống hệt cấu tạo của cơ thể con người cũng chính là cấu tạo của vũ trụ này, điều mà chỉ các tri thức y học cổ, lâu đời đến mức biến thành tri thức thần học mới giải thích nổi. Nhưng con người, khi sáng tác, khi tái tạo ngôn ngữ thơ văn qua các dạng văn bản khác nhau, rất vô thức cứ lặp đi lặp lại những thứ linh cảm tiên tri của giống người để mong mỏi ngày càng nâng cao hơn mức độ tri thức của mình, và vì vậy chưa bao giờ các văn bản văn hóa mất đi sự quyến rũ của nó. Cứ như thể sống trọn vẹn trong đời sống tinh thần là phải nếm trải để nhận ra mọi cấp độ thăng trầm của cảm xúc người.
Hôm nay đọc lại bài thơ này, sững sờ chợt nhận ra ý tứ một phút giây suy tưởng của tôi khi từng viết” Anh mãi mãi xa rồi! Phải trở thành chính anh!Dù chỉ như quả táo dại lạnh cóng mùa đông”
Ady cần đôi mắt của người thương để chàng trở thành chàng, bởi từ cái gương phản chiếu đó, chàng lấy lại sức mạnh sống của chính mình, cho chính mình. Chúng ta luôn cần nhìn thấy bản thân qua những mảng vỡ của nhân gian đã hóa thân thành chính chúng ta. Ôi sự gắn bó của tình yêu và tri thức con người! Chỉ con người biết và làm nổi điều này thôi.
20/3/2021
NHN
HÃY CHO ANH ĐÔI MẮT CỦA EM
Cho anh đôi mắt của em đi
để đào sâu khuôn mặt anh già cỗi
để anh thấy anh huy hoàng.
Cho anh đôi mắt của em đi,
cái nhìn xanh luôn làm anh tươi mới
luôn làm anh hồi hộp, luôn làm anh đẹp lên.
Hãy cho anh đôi mắt của em
đôi mắt ôm choàng, khát khao, cháy bỏng
đôi mắt nhìn anh thành cái Đẹp.
Cho anh đôi mắt của em đi,
anh tự yêu mình bởi vì ANH YÊU EM
và ghen tị đôi mắt em, đôi mắt….
[dịch từ nguyên bản tiếng Hungary]
