ernst barlach/sculpture
Nếu người đàn ông nói gì đó trong rừng
và không có người phụ nữ nào nghe thấy,
có phải ông ta vẫn sai hay không?
Steven Wright
Một lần đi đường tôi sơ ý đánh rớt tên mình. Tôi quýnh quáng quay lại tìm, khổ nổi không nhớ khúc nào Đường thì quanh co và bao lối rẽ. Tôi tuyệt vọng. Bao nhiêu năm tháng sau tôi cứ lang thang chỗ này chỗ nọ, hỏi khắp nơi. Không ai nhặt được.
Hồi còn là cậu bé tám tuổi tôi được nghe câu chuyện trong lớp giáo lý chủ nhật. Ở một ngôi làng nọ, có người đàn ông dắt đứa con trai nhỏ và người bố mù vào rừng sâu. Ông dùng dây thừng trói bố vào một gốc cây rồi dẫn con về nhà. “Sao lại để nội ở đó?” Đứa con hỏi. Người cha trả lời: “Cho gấu hay sói ăn thịt. Nội già rồi, không làm được gì. Nhà mình thì quá nghèo”. Đứa con không nói gì. Mấy hôm sau người đàn ông đi làm về thấy con đang loay hoay dùng sợi dây thừng quấn vòng quanh thân cây mít trước nhà. Chính cái dây thừng ông trói bố hôm trước. “Con lấy đâu ra nó?” Ông kinh ngạc hỏi. Thằng bé đáp: “Con trở vào rừng. Không thấy nội. Chỉ thấy sợi dây. Con mang về để dành khi cha già”.
Câu chuyện dính thành keo trong đầu tôi. Nó nằm đó, không cựa quậy. Thời gian trôi. Tôi quên nó. Mỗi ngày tôi bận đi tìm cái tên tôi đã bất cẩn làm rơi mất.
Mẹ tôi bảo: Là con trai chớ khóc. Phải mạnh, phải giỏi, cho ra đấng nam nhi. Cha tôi bảo: Làm đàn ông không dễ. Phải có sự nghiệp, lại phải là chỗ dựa cho gia đình. Cha suốt đời vất vả đi làm. Mẹ cả đời vất vả việc nhà. Cha kiếm tiền. Mẹ cơm nước. Túng thiếu, cha mẹ hay cãi nhau. Mẹ khóc cho số kiếp lấy phải chồng nghèo. Cha im lặng rít thuốc lào ngoài hiên. Tôi oán cha, kẻ bại cuộc trong đời. Tôi thề lớn lên sẽ kiếm nhiều tiền bù đắp cho mẹ.
Một buổi sáng tôi thức dậy nhìn vào gương. Một gương mặt lạ hoắc, khắc khoải, tôi không nhận ra. Trừ mái tóc. “ĐM… mày, thằng không tên. Nó bất ngờ văng tục vào mặt tôi. “Mơ ước. Dự tính. Hy vọng. Không còn gì nữa. Vứt hết đi. Đời mày bây giờ chỉ là người đàn bà của mày. Ráng mà làm cho nàng vui”.
Nhưng tôi mở miệng ra là sai. Bất cứ điều gì tôi nói . Tôi tập im lặng để nàng vui. Từ khi tôi và nàng có con, con trở thành của nàng, vì chúng từ trong bụng nàng chui ra. Nàng ôm con, mắt chỉ nhìn thấy con và ví tiền của tôi. Rồi các con lớn lên. Chúng chỉ nhìn thấy mẹ và ví tiền của tôi. Tôi hóa câm, cho nàng và con vui.
Hàng ngày tôi vẫn hoài công kiếm tìm cái tên tôi đã đánh rớt ở đâu.
Hằng ngày tôi mặc áo điều đầu đội mão gai vác thập giá lặc lè leo lên con dốc cao. Một mình. Tôi đói, tôi khát, té lên ngã xuống không biết bao lần. Tôi ganh tị với Chúa Giêsu. Trên chặng đường khổ nạn lên đồi Golgotha, có ông Simon ghé vai vác đỡ thánh giá, có nàng Veronica đến lau cho bớt máu và mồ hôi trên mặt.
Tôi ngồi trên băng ghế trong một trung tâm thương mại, chờ thằng cháu nội vào xếp hàng mua cái iphone mới. Tất nhiên với tiền của tôi. Người qua kẻ lại khiến tôi chóng mặt. Hãy nhìn em. Hãy nhìn em. Đẹp không nào? Thích không nào? Chừng như có một điệp khúc vẳng ra từ các cô gái trẻ đẹp đang lướt qua tôi. Những bộ ngực ưỡn ra, những cặp giò túc tắc nhún nhảy… Không phải cho ngươi, lão già. Không phải cho ngươi, lão già. Điệp khúc kế đó ném vào mặt tôi. Tôi tưởng như những người con gái đang liếc nhìn tôi thương hại rồi cười nắc nẻ. Tiếng cười sủi bọt như sâm-panh trong tim họ.
Tôi kiệt sức. Tôi đã mò mẫm qua tới bên kia đỉnh dốc. Người tôi teo tóp, biến thành một quả nho khô. Nàng mới đi đâu về. Tôi ngồi trong phòng khách đọc báo. Nàng ngang qua, chẳng thấy tôi, như lâu nay. Nàng đi vào nhà bếp, xúng xính lo bữa cơm cuối tuần cho các con các cháu.
Nhân loại nhận biết mẹ, ghi công mẹ. Mẹ mang nặng con chín tháng mười ngày. Mẹ đẻ đau. Mẹ nuôi con khôn lớn. Người ta dễ dàng liệt kê ra ngàn vạn điều ngợi ca mẹ. Còn cha? Mấy giọt tinh trùng, cái ví tiền, và cái roi da đánh phạt con cái. Gì nữa, thật tình con không biết để kể ra.
Tôi nằm co dưới một gầm cầu của thành phố, ngôi nhà của những kẻ vô gia cư. Nước sông chảy buồn bã bên tai. Tôi nghĩ tới cha tôi, người thợ rèn tài hoa những năm cuối đời không còn đất sống. Cái miệng lâu ngày không nói của tôi cố gắng động đậy. Tôi gọi cha không thành lời. Không phải cha tôi, mà là bóng một phụ nữ trên dòng nước từ xa thướt tha bước tới. Nàng cười, vén áo nằm cạnh tôi…
Chúa của ngươi đây. Nàng lên tiếng. Tôi kinh hãi. Nàng có gương mặt tựa ông Giêsu tôi thường ganh tị. Ừ. Chúa là đàn bà. Thế nên ta mới tạo tác Eva, giống hình ảnh của ta. Nàng cười khúc khích. Sáng Thế Ký viết bị nhầm. Ta không tạo Ađam trước . Ta tạo Eva, để cai quản muôn loài. Mấy ngày sau trên đường từ Andromeda đến Tadpole galaxy ta ghé Vườn Địa Đàng thăm Eva, nó than phiền rằng có ba vú thiệt là nặng và vướng víu. Ta nghĩ là không nhiều vì bao nhiêu loài vật khác ta còn cho gấp đôi gấp ba số vú. Sư tử có bốn. Chó có mười. Heo tới mười hai. Eva thì chỉ ba. Có gì là nhiều. Eva nói nó có hai tay, hai chân, hai mắt, hai tai, và thích sự cân bằng đó. Thượng Đế và phụ nữ không cãi nhau. Ta xẻo luôn cái vú giữa của Eva vứt vào bụi cây gần đó. Mấy ngày sau trên đường về từ galaxie NGC 1068 ta ghé Vườn Địa Đàng, Eva lại than. Nó nói các con vật khác có bạn có đôi. Nó thì một thân một mình thui thủi. Lúc đầu ta định tạo một Eva nữa nhưng sợ hai người đàn bà hay ghen tị, không chơi được với nhau lâu. Thôi thì giao cho nó trách nhiệm sinh sản con người cho đông vui mặt đất. Ta bèn nhớ ra cái vú vô dụng vứt vào bụi rậm bữa nọ. Ta lôi ra, thổi vào nó một linh hồn, thành Ađam .
Tôi bừng tỉnh. Cái tên tôi sơ xuất đánh rơi cuối cùng đã tìm ra. Lâu nay tôi cứ mang máng ngỡ nó tên là Đơn Độc Và Buồn Bã.
Không. Tên thật của tôi là Cái Vú Thừa.
Cậu bé trong câu chuyện kể trong lớp giáo lý chủ nhật nằm im trong đầu tôi bao nhiêu thập kỷ thình lình nhảy ra. Trông nó giông giống như thằng con lớn của tôi lúc còn bé. Nó đang tiến về phía tôi, trong tay là sợi dây thừng. Tôi đứng đó, quả nho khô nở ra thành một ông lão câm gầy gò tóc trắng, bất lực, vô dụng.
Nước mắt mẹ tôi từng bảo phải ngăn lại, bây giờ lã chã rơi.
Calgary, 03/2018
The Useless Boob
If a man says something in the forest
and no woman is there to hear him,
is he still wrong?
Steven Wright
One day on the road I carelessly dropped my name. I turned back, panic-stricken, to look for it. Unfortunately, I didn’t remember exactly where to look. The road twisted and turned. I lost hope. Days and years later I kept wandering this way and that. Asking everywhere. No one had seen it.
When I was a boy, eight years old, I heard a story in Sunday bible class. In a small village, there was a man who took his young son and blind father to the deep forest. He used a rope to tie his father to a tree then took the boy home. “Why did you leave grandpa there?” The boy asked. The father said, “For the bears and wolves to eat. He’s old, can’t do anything and we’re too poor to keep him”. The boy didn’t say anything. A few days later, the man came home from work and saw that his son was busy wrapping a rope around their jackfruit tree in the front yard. It looked like the exact rope he had used to tie his father to the tree. “Where’d you get it?” The boy replied, “I went back to the forest. Grandpa wasn’t there. I just saw this rope. I brought it home to save it so I can use when you’re old.”
The story stuck in my head like a burr. It lay there, not moving. Time passed by. I nearly forgot about it. Every day I was busy looking for the name I had carelessly dropped.
My mother said: You’re a man. Don’t cry. You must be strong and talented, a real man. My father said: It’s not easy to be a man. You have to have your own achievements. You must also be a pillar for your family. Father worked hard outside day after day. Mother all her life worked hard at home. Dad earned money. Mom handled the house. Never enough money, they often quarreled. She cried for her bad luck. For having married a poor man. He smoked outside. Silent. I resented my father. A loser. I swore when I grew up I would make a lot of money. Make it up to mom.
One morning I got up, looked into the mirror. A completely strange face looked back at me. How can this be? It had my hair but nothing else. I looked behind me but I was alone. “F… you, the one-with-no-name!” It suddenly threw obscenity into my face. “Dreams. Plans. Hopes. Forget it. Throw them all away. Your life from now on is only about your woman. Try to make the bitch happy if you can”.
But whenever I opened my mouth, whatever I said, I was wrong. I practiced silence to make her happy. We had children. They became hers because they came from her belly. She held them in her arms. Shielded them from me. Her eyes only saw her kids and my wallet. When the children grew up, they just saw their mother and my money. I became dumb. Just to make her and the children happy.
Every day I still looked for my name that I had lost somewhere. No use.
Every day I wore sackcloth and a crown of thorns on my head. I carried a cross and stumbled up the never-ending hill. Alone. Thirsty. Even the stars lost track of the number of times I fell. I was jealous of Jesus. On the tortured path to Golgotha hill, he had Simon to help with his cross. And he had Veronica to wipe blood and sweat from his face.
I sat on a bench in a shopping centre, waiting for my grandson. He was lined up to buy himself a new iphone. The best. With my money. Women passed by. I swirled in dizzyness. Look at me. Am I beautiful? Do you like it? Breasts that stuck out. Legs without end. Rolling hips. A refrain sang out from one beautiful woman after another. Not for you, old man. Not for you. The women glanced at me with pity. Laughter bubbled like champagne in their hearts. Not for you.
I was exhausted. Finally! The other side of the hill. My body shrank. Changed into a raisin. She just came home from nowhere. I was sitting in the living room reading a newspaper. She walked past me. Didn’t see me. As usual. She went into the kitchen to fix dinner for her children and her grandchildren.
Everybody knows the mother, honors the mother. The one who carries a baby for nine months and ten days. Mother goes through painful labor. Mother nurses her child. We can list a thousand reasons to admire mother. What about father? A few drops of semen, a wallet, and sometimes a leather belt for discipline. End of list. A true man never shows his emotions. Doesn’t have any.
I was lying, crawling under a bridge in the city, the true home of the homeless. The rippling water. A sad refrain. I thought of my father, the talented blacksmith who had no home in his last years on earth. My mouth which hadn’t spoken for years tried to open again. I called out to my father figure. The strong one. The maker of worlds. But no sounds came. And it wasn’t my father, but a figure of a woman gliding towards me across the water. True beauty.
She smiled, holding her dress to the side and lay down beside me.
I am your God. She started talking. I was terrified. She had a face similar to Jesus who I was often jealous of. Yes. The Creator is a woman. That’s why I made Eva. In my image. She giggled. The Old Testament here is mistaken. I didn’t make Adam first. I made Eva so she could manage the earth. A few days later, on my way from the Andromeda to the Tadpole galaxy, I stopped in at Eden to chat with Eva. She complained that having three breasts was awkward. I had given four to the lioness, twelve to the sow and ten to the female dog. Eva only had three. I thought it wasn’t too many. Eva said she had two hands, two feet, two eyes, two ears, and she liked that balance. Women and Goddesses don’t argue. So I pulled off her middle breast and threw it into a nearby bush. A few days later, on my way back from galaxie NGC 1068 I stopped in Eden. Eva complained again. She said other animals had partners, but she was just by herself. At first I was thinking of making another Eva, but was afraid that the two women would be jealous and fight with each other. So I gave her the responsibility of giving birth to people to cover the earth with crowds and happiness. Then I remembered the useless breast that I had thrown into the bushes. I took it out, blew a soul into it, and it became Adam.
I awoke. The name carelessly dropped finally was found. For so long I thought my name was Solitude And Sorrow.
No. My real name is Useless Boob.
The boy in the Sunday Bible class story lay still in my head for decades suddenly popped out. It was my eldest son when he was young. He was walking towards me, a rope in his hand. I stood still. Dumbfounded. The raisin exploded into a dumb thin old man, grey hair, powerless, useless.
The tears my mother used to tell me to stop were now falling. Freely.
March 31, 2018
