[dịch từ bản tiếng Anh của Dudley Fitts và Robert Fitzgerald ]
Các nhân vật xuất hiện:
CÔNG CHÚA ANTIGONE
CÔNG CHÚA ISMENE
HOÀNG HẬU EURYDICE
VUA CREON
HOÀNG TỬ HAIMON
TIÊN TRI TEIRESIAS
LÍNH CANH
NGƯỜI TRUYỀN TIN
DÀN ĐỒNG CA
CẢNH V
[Nhà tiên tri mù TEIRESIAS được một cậu bé dắt vào. Những lời mở đầu của
TEIRESIAS tựa những lời hát tương phản với thực tế của VUA CREON.]
TEIRESIAS:
Đây là cách mà người mù đi tới, hỡi các Hoàng tử, các Hoàng tử,
Bậc thang khoá, hai cái đầu được thắp sáng bởi đôi mắt của một người.
CREON:
Có điều gì mới mà ông cần nói với ta không, hỡi lão già Teiresias?
TEIRESIAS:
Tôi có nhiều điều cần nói với Ngài, hãy nghe lời của lão tiên tri này, Creon.
CREON:
Ta thừa nhận ta đã nợ ông. Nhưng ông cần nói điều gì?
TEIRESIAS:
Nghe này, Creon:
Ta đang ngồi trên chiếc ghế chiêm bói của ta, ở nơi mà những con chim quy tụ quanh
mình. Chúng đều là những kẻ thích tán gẫu như một thói quen của chúng. Khi đột nhiên
ta nghe thấy một âm thanh kì lạ trong những tiếng chói tai của chúng, một tiếng thét,
một cơn giận dữ đập cánh vù vù; ta biết chúng đang cãi cọ, xâu xé lẫn nhau, chết trong
cơn lốc của những đôi cánh quật vào nhau. Và ta đã e sợ. Ta bắt đầu làm các nghi
____
11. Thần Ares
thức hoả cúng trên bàn thờ, nhưng thần Hephaistos 12 đã từ chối ta: thay vì ngọn lửa
bùng lên, chỉ có đám mỡ nhầy tung toé từ phần thịt đùi, những bộ đồ lòng tan rã trong
đám khói xám, xương trần vỡ tung trong mớ lộn xộn. Và chẳng có tia lửa nào cả.
Đây là một dấu hiện từ cõi trên. Cậu bé của ta đã mô tả lại nó, nhìn thấy nó cho ta như
ta nhìn thấy cho người khác.
Ta nói với Ngài, Creon, chính Ngài đã mang tai hoạ mới này đến với chúng ta. Lò sưởi
và bàn thờ của chúng ta đã bị vấy bẩn bởi những con chó và con chim rỉa thịt đã ăn
uống no nê cái xác của con trai Oedipus. Các thần linh đã chẳng nghe chúng ta cầu
nguyện nữa, những ngọn lửa dâng cúng của chúng ta đã bị khước từ, những con chim
báo điềm chẳng còn cất tiếng vui vẻ, vì chúng đã bị nuốt chửng với máu đặc của người
chết.
Ôi con trai ta,
Đây không phải những chuyện vặt vãnh! Hãy nghĩ xem: tất cả con người đều mắc sai
lầm, nhưng một người tốt sẽ biết lùi bước khi anh ta biết mình đã sai đường, và sửa
chữa những điều xấu xa. Tội lỗi duy nhất là kiêu căng.
Hãy nhượng bộ với người chết, đừng chiến đấu với một cái xác. Nào có vinh quang gì
khi giết một người đã chết? Hãy nghĩ đi, ta cầu xin Ngài: đó là vì lợi ích của chính Ngài
mà ta nói và ta làm như thế. Ngài nên nhượng bộ vì lợi ích của chính Ngài.
CREON:
Có vẻ như những nhà tiên tri đã luôn biến ta thành địa hạt đặc biệt của họ. Suốt cả
cuộc đời, ta đã làm tấm bia ngắm cho những mũi tên chệch choạc của những lão thầy
bói run rẩy!
Không, Teiresias ạ:
Nếu những con chim, nếu những con đại bàng vĩ đại của Thánh thần có tha từng mẩu
thịt thối của hắn lên thiên đàng, ta cũng không nhượng bộ. Ta không sợ sự ô nhiễm:
chẳng có ai có thể làm ô uế các vị thần.
Cứ làm việc mà ông sẽ làm đi, kinh doanh, kiếm tiền, đầu cơ vào vàng Ấn Độ hay vàng
giả ở Sardis. Làm giàu bằng cách khác đi, hơn là bằng sự đồng ý của ta để chôn cất
hắn. Teiresias, thật tiếc khi một nhà thông thái bán rẻ sự khôn ngoan của mình và đem
miệng lưỡi đi làm thuê!
TEIRESIAS:
Creon à, chẳng lẽ không còn ai trên thế gian này…
CREON:
Để làm gì? Nào, hãy nói một câu cách ngôn đi!
TEIRESIAS:
____
12. Thần Lửa
Không còn ai biết rằng sự khôn ngoan vượt trên mọi sự giàu có.
CREON:
Cũng chắc chắn như sự đút lót hèn hạ hơn mọi sự hèn hạ.
TEIRESIAS:
Ngài bệnh rồi, Creon! Ngài bệnh nặng lắm rồi!
CREON:
Như ông nói: ta không có nhiệm vụ thử thách các nhà tiên tri.
TEIRESIAS:
Vậy mà Ngài lại nói ta đã bán rẻ lời tiên tri của mình.
CREON:
Đời các nhà tiên tri vẫn luôn mê vàng mà.
TEIRESIAS:
Đời các nhà vua vẫn luôn mê sự vô liêm sỉ 13 mà.
CREON:
Ông quên mất mình là ai rồi! Ông đang nói chuyện với Đức Vua của mình đấy.
TEIRESIAS:
Ta biết chứ. Ngài làm vua là do ta mà.
CREON:
Ông chắc chắn có tài năng; nhưng ông đã bán rẻ nó rồi.
TEIRESIAS:
Thưa Đức Vua, Ngài khiến tôi sắp nói ra những lời này…
CREON:
Nói đi, nói đi! Chỉ cần nhớ rằng: ta sẽ không trả tiền cho chúng đâu.
TEIRESIAS:
Không, Ngài sẽ thấy nó rất đắt giá đấy.
CREON:
Chẳng nghi ngờ gì nữa. Hãy nói rằng: dù ông có nói bất cứ điều gì, ông cũng chẳng thể
lung lay được ý chí của ta.
TEIRESIAS:
______
13. Nguyên văn: The generation of kings has always loved brass. Chơi chữ: brass vừa có nghĩa là đồng thau, vừa có
nghĩa là vô liêm sỉ. [Chú thích của người dịch]
Vậy hãy ghi nhớ điều này, hãy ghi khắc vào tim! Thời gian sẽ không còn lâu nữa khi
Ngài phải trả đền xác cho xác, thịt cho thịt. Ngài đã đẩy đứa trẻ của thế giới này vào
bóng tối, Ngài đang giam giữ đứa con của thần linh, người đã ở trên mộ phần của cô
ấy trước khi cô qua đời; còn người kia đã chết và không được có mộ phần. Đây là tội
lỗi của Ngài, các Nữ thần Báo oán cùng các thần linh bóng tối trong Địa ngục sẽ nhanh
chóng đem hình phạt khủng khiếp đến cho Ngài.
Ngài có muốn mua chuộc ta bây giờ không, Creon?
Không còn bao ngày nữa đâu, và ngôi nhà của Ngài sẽ đầy những người đàn ông và
đàn bà khóc lóc, và những lời nguyền rủa sẽ ném vào Ngài từ xa, từ những thành phố
đau buồn vì những người con trai không được chôn cất, bị để thối rữa trước những bức
tường của thành Thebes.
Đây là những mũi tên của ta, Creon. Tất cả là dành cho Ngài đó.
[Nói với CẬU BÉ:]
Lại đây, cháu bé, đưa ta về nhà thôi. Cứ để ông ấy phí phạm cơn giận dữ của mình cho
những người trẻ hơn. Có thể cuối cùng ông ấy cũng học được cách sử dụng cái lưỡi
của kẻ thông thái với cái đầu tỉnh táo hơn.
[TEIRESIAS đi ra.]
CHỦ XƯỚNG:
Lão già ấy đã đi rồi, thưa Đức Vua, nhưng lời lẽ của lão vẫn quấy rầy chúng ta. Tôi
cũng đã già, nhưng tôi không nhớ rằng Ngài đã bao giờ từng phạm sai lầm.
CREON:
Đúng vậy… Nó gây khó dễ cho ta. Ồ, thật khó để nhượng bộ! Nhưng sẽ còn tồi tệ hơn
nếu mạo hiểm mọi thứ vì sự kiêu căng ngoan cố.
CHỦ XƯỚNG:
Thưa Creon, hãy nhận lấy lời khuyên.
CREON:
Ta sẽ phải làm gì đây?
CHỦ XƯỚNG:
Vây thì hãy nhanh phóng thích Antigone khỏi ngục đá và xây một mộ phần cho thi thể
Polyneices đi.
CREON:
Ngươi muốn ta làm điều này?
CHỦ XƯỚNG:
Vâng, thưa Creon!
Và điều này cũng sẽ được thực hiện cùng lúc: Thánh thần sẽ nhanh chóng xóa bỏ hành
động điên rồ của kẻ ngoan cố.
CREON:
Thật khó để chối bỏ lương tâm! Vậy ta sẽ làm nó. Ta sẽ không chiến đấu với định mệnh
nữa.
CHỦ XƯỚNG:
Ngài phải tự mình làm, Ngài không thể để ai khác làm thay.
CREON:
Ta sẽ đi.
Hãy đem theo rìu và người hầu đi cùng ta đến ngôi mộ. Ta đã chôn cô ấy, ta sẽ giải
thoát cho cô ấy.
Ôi nhanh lên!
Tâm trí ta đã gây ra phiền muộn. Luật pháp của thần linh rất hùng mạnh, và một con
người phải phục tùng chúng tới tận ngày cuối đời.
[CREON đi ra.]
PAEN 14
CHỦ XƯỚNG:
Vị thần của nhiều cái tên [Khổ 1]
ĐỒNG CA:
Hỡi Iacchos
con trai
của Kadmeian Semele
Hỡi đứa con sinh ra từ Sấm sét!
Đấng Bảo Hộ của cõi phương Tây,
Bậc Nhiếp Chính
của đồng bằng Eleusis,
Hỡi Hoàng tử của những người tế thần thành Thebes
và Cánh Đồng Rồng Thiêng bên dòng Ismenos 15 gợn sóng.
CHỦ XƯỚNG:
Vị thần của nhiều cái tên [Hồi khúc 1]
ĐỒNG CA:
ánh đuốc
lập loè trên những ngọn đồi chúng ta
các tiên nữ của Iacchos
khiêu vũ bên dòng suối Castalia 16
14 Bài thánh ca dành riêng cho Iacchos (còn được gọi là Dionysos). Cha là Thần Zeus; mẹ là Semele, con gái của
Kadmos. Những người tôn thờ Iacchos là những người tế rượu thần, có tiếng kêu "Evohe evohe”
_____
15.Một con sông ở phía đông Thebes. Từ răng của một con rồng (được gieo gần sông) đã mọc lên những người đàn ông trở thành tổ tiên của giới quý tộc Theban.
từ ngọn núi gần cây nho
vươn tới đây, vươn tới đây nào nhánh thường xuân
Evohe evohe! Tiếng đồng ca vang trên những nẻo đường thành Thebes.
CHỦ XƯỚNG:
Vị thần của nhiều cái tên [Khổ 2]
ĐỒNG CA:
Iacchos xứ Thebes
đứa trẻ thiên đàng
của Semele nàng dâu Thần Sấm Sét!
Bóng tối của dịch bệnh bao đang phủ lấy chúng tôi:
xin đến đây
với những gót chân từ ái
ồ đến đây từ Parnasos
bước xuống những con dốc dài
băng qua dòng nước rên xiết.
CHỦ XƯỚNG:
Ngọn lửa Io! Người chỉ huy của hợp ca tinh tú rộn ràng!
Hỡi giọng ca thuần khiết nhất đêm thâu!
Này người ơi, người con trai Thần thánh,
Hãy rọi soi ánh sáng tới chúng tôi!
ĐỒNG CA:
Hãy đi tới và sướng vui ca xướng,
Hãy diễu hành cùng đoán tế rượu thần
Và gào lớn Io Iacche!
Hỡi vị thần của những cái tên!
CẢNH CUỐI
[NGƯỜI TRUYỀN TIN đi vào.]
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Những người con của dòng dõi Kadmos, 17 này các bạn, những người sống bên thành
quách của Amphion, ta chẳng thể nói, trong bất kì điều kiện nào của sự sống con
người, rằng, “Điều này là bất di bất dịch; điều này là hẳn nhiên tốt, điều kia là tuyệt đối
xấu.” Số phận thăng hoa, số phận giáng xuống niềm hạnh phúc cũng như điều bất
hạnh. Chẳng ai có thể nói trước số phận mình.
Hãy soi vào số phận của Creon:
______
16. Một dòng suối trên núi Parnasos.
17.Người đã gieo những chiếc răng rồng, đặt nền móng xây dựng thành Thebes; Amphion đã chơi đàn lia ngọt ngào đến mức quyến rũ những viên đá kết thành bức tường bao quanh.
Creon đã hạnh phúc một lần, như ta từng đong đếm: chiến thắng cuộc chiến tranh, trở
thành kẻ thống trị duy nhất của lãnh địa này, người cha phúc hạnh của những đứa trẻ
tuyệt vời. Và giờ đây, tất cả đã biến mất khỏi ông ta! Ai có thể nói rằng một người vẫn
còn sống khi mọi những niềm vui trong đời sống của hắn đã lụi tàn? Hắn chỉ còn là một
cái xác biết đi. Hãy ban cho hắn sự giàu có, hãy để hắn sống như một vị vua trong ngôi
nhà vĩ đại của mình. Nếu niềm vui của hắn đã rời đi, tất cả những gì hắn có cũng chẳng
nhiều hơn những bóng khói nhạt nhòa.
CHỦ XƯỚNG:
Lời người nói ám chỉ nỗi buồn. Có tin tức gì người cần đem đến cho chúng tôi?
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Họ đã chết. Những người sống cảm thấy tội lỗi vì cái chết của họ.
CHỦ XƯỚNG:
Ai tội lỗi? Ai chết? Hãy nói đi!
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Haimon.
Haimon đã chết; cái xứ sở này đã giết chết chàng, cái xứ sở của chàng.
CHỦ XUỐNG:
Bởi cha chàng? Hay bởi chính chàng?
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Chính chàng, chàng hóa điên vì cuộc sát hại mà cha mình đã gây ra.
CHỦ XƯỚNG:
Teiresias, Teiresias, thật rõ ràng làm sao tất cả những gì ông đã nhìn thấy!
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Đây là tin tức của tôi. Các bạn phải tự rút ra kết luận cho mình.
CHỦ XƯỚNG:
Nhưng nhìn xem: Eurydice, Hoàng hậu của chúng ta, bà có tình cờ nghe thấy chúng ta
không?
[UERYDICE đi vào từ Cung điện.]
EURYDICE:
Ta có nghe thấy vài điều, thưa các bạn, khi ta đang mở cánh cổng của ngôi đền
Pallas, 18 vì hôm nay ta cần bà ấy giúp. Ta đã nghe thấy một giọng nói kể về những nỗi
buồn đau mới. Và ta đã ngất lịm ngay tại đó, trong ngôi đền với những thị nữ vây
quanh. Nhưng để ta nói lại lần nữa: dù đó là bất cứ điều gì, ta cũng có thể chịu đựng
được. Nỗi buồn đau và ta chẳng còn là những người xa lạ.
18 Pallas Athene, Nữ thần Trí tuệ.
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Thưa Quý Bà kính mến,
Tôi xin thuật lại chân phương cho bà những gì tôi đã thấy. Tôi sẽ chẳng cố gắng an ủi
bà, có ích gì khi sự an ủi đến từ những điều không có thật? Sự thật luôn là điều tốt
nhất.
Tôi đã đi cùng Creon đến cánh đồng nơi xác Polyneices đang nằm đó, không có bạn bè
nào thương xót anh, cơ thể anh bị xé vụn bởi lũ chó. Chúng tôi đã ở đó để cầu nguyện
Hecate và Pluto, 19 cầu xin họ hãy rủ lòng thương xót. Chúng tôi đã tẩy trần cái xác bằng
nước thánh, đem củi tươi để hỏa thiêu những gì còn lại. Trên cái bình tro cốt, chúng tôi
chất một đống cao ngất bằng đất của xứ sở anh.
Khi chúng tôi hoàn thành, chúng tôi đã chạy thật nhanh đến căn hầm mà Antigone đang
nằm trên chiếc ghế dài bằng đá của mình. Một người hầu đi trước, và khi anh còn đi
chưa xa, anh nghe thấy một giọng u sầu trong buồng ngục, anh quay trở lại để tâu với
Creon. Đến khi Nhà Vua tiến lại gần hơn, không khí tràn ngập tiếng khóc than, những
tiếng chẳng thành lời. Ông khẩn khoản giục chúng tôi khẩn trương. “Ta có phải một nhà
tiên tri không?” Ông ấy nói, mắt đầm lệ, “Ta buộc phải đi con đường này ư, con đường
sầu thảm nhất vì những gì ta đã gây ra? Tiếng con trai ta đang gọi ta. Ôi nhanh lên,
nhanh lên!Hãy nhìn qua kẽ hở đó và cho ta biết đó có phải là Haimon hay là sự lừa dối
nào đó của thần linh!”
Chúng tôi tuân lệnh; và ở góc xa nhất của hang đá, chúng tôi nhìn thấy cô nằm đó: cô
ấy đã kết một sợi dây thòng lọng từ tấm màn vải lanh mịn và treo cổ tự vẫn. Haimon
nằm bên cạnh cô, vòng tay ôm eo cô, than thở với cô, tình yêu của anh ấy đã chết dưới
lòng đất này, gào khóc rằng cha anh đã tước đoạt cô ấy khỏi anh.
Khi Creon nhìn thấy anh, nước mắt ông tuôn trào; và ông thốt lên: “Con đã làm gì thế
này, con trai ta? Hãy nói với cha, con đang suy nghĩ điều gì mà khiến đôi mắt con xa lạ
đến thế? Ôi con trai ta, con trai ta, ta đến để quỳ lạy con đây!” Nhưng Haimon nhổ vào
mặt ông ấy. Anh chẳng nói một lời, rồi đột nhiên rút thanh kiếm ra và lao tới. Creon thu
mình lại, lưỡi gươm bị trượt đi; và trong cơn tuyệt vọng, anh xoay thanh kiếm nửa
vòng, tự đâm vào hông mình rồi ngã xuống. Và khi anh ấy chết, anh vẫn nằm thật sát
bên cô và ôm chặt Antigone lần nữa. Nghẹn ngào, máu anh đỏ tươi tràn trên gò má
trắng nõn của cô. Và giờ đây, anh nằm chết bên người yêu đã quá vãng của mình; cuối
cùng, cô ấy đã là của anh, cô dâu của anh trong ngôi nhà của người chết.
[EURDICE đi vào Cung điện.]
CHỦ XƯỚNG:
Bà ấy đã bỏ chúng ta đi mà chẳng nói một lời. Điều này có thể là gì?
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Tôi cũng không rõ nữa; nhưng bà ấy biết điều gì là tốt nhất; bà ấy đã quá buồn đau vì
những lời thở than của chúng dân. Và chắc chắn, bà đã đi vào phòng ngủ của mình và
_____
19. Hecate và Pluto (còn có tên là Hades) là những thần linh cai quản thế giới dưới lòng đất.
nhỏ lệ cho người con trai quá cố, cùng những người thị nữ của mình hát lời tiễn đưa
sầu thảm.
CHỦ XƯỚNG:
Có lẽ là như vậy, nhưng tôi sợ nỗi im lặng thăm thẳm này.
[Ngưng lại.]
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Tôi sẽ vào trong xem bà ấy đang làm gì.
[NGƯỜI TRUYỀN TIN đi vào trong Cung điện.]
[CREON đi vào với những người hầu mang theo thi thể của HAIMON.]
CHỦ XƯỚNG:
Nhưng đây chính là Nhà Vua: ôi hãy nhìn ông ấy mang theo nỗi đau thương của mình
trong đôi tay của mình.
CREON:
Chẳng có điều gì ngươi nói có thể chạm vào ta được nữa.
Trái tim mù lòa của ta đã mang ta từ bóng tối đến bóng tối cuối cùng. Này ngươi xem,
đây người cha sát nhân và người con bị hại, và tất cả trí tuệ của một công dân là ta.
Haimon con trai ta, quá trẻ, quá trẻ để chết. Cha là kẻ ngu si, chẳng phải con; và con đã
chết vì cha.
CHỦ XƯỚNG:
Đó là sự thật, nhưng quá muộn để Ngài hiểu ra điều đó.
CREON:
Sự thật này thật đắng cay để chấp nhận. Chắc hẳn một vị thần đã nghiền nát ta dưới
sức nặng khủng khiếp nhất của thiên đàng, và khiến ta đâm đầu một cách man rợ để
chà đạp thứ mà ta yêu quý nhất.
Những đớn đau mà con người phải nhận lấy để đi đến đớn đau!
[NGƯỜI TRUYỀN TIN đi vào từ Cung điện.]
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Gánh nặng mà Ngài mang trên tay mình thật nặng nề, nhưng nó chẳng là gì với những
gì Ngài sắp nhìn thấy trong ngôi nhà của mình.
CREON:
Còn gánh nặng nào khủng khiếp hơn mà ta phải chịu đựng ở đó?
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Hoàng hậu đã chết.
CREON:
Hỡi ôi cổng thành của chết chóc, thế giới chẳng có sự lắng nghe, chẳng có nỗi xót
thương nào dành cho ta ư nữa? Và người, Ác thần hỡi, ta đã chết, và lời người là cái
chết quy hồi. Có phải thế không, hả cậu bé? Có phải đúng thế không? Vợ của ta đã
chết? Có phải cái chết lại đẻ ra cái chết?
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Ngài có thể tự mình nhìn thấy.
[Hai cánh cửa mở ra và thi thể của EURDICE được phơi bày
trong đó.]
CREON:
Hỡi ôi, nỗi xót xa!
Đúng rồi, đúng cả rồi, nhiều hơn những gì ta có thể chịu đựng!
Ôi vợ tôi, ôi con trai tôi!
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Bà đã đứng trước bàn thờ, và trái tim bà đón lấy lưỡi dao mà chính đôi tay bà đã đâm
tới. Và một tiếng gào lớn vỡ ra từ đôi môi của bà dành cho Megareus đã chết, cho
Haimon đã chết. Và hơi thở cuối cùng của bà là lời nguyền rủa dành cho cha của
chúng, kẻ sát hại những đứa con của bà. Rồi bà ngã xuống, và bóng tối tràn vào đôi mi
khép chặt của bà.
CREON:
Ôi Thánh thần ơi, con ngã bệnh vì nỗi kinh sợ này. Không có thanh kiếm nào ở đây ư?
Không có một nhát chém nào dành cho con ư?
NGƯỜI TRUYỀN TIN:
Lời nguyền của bà ấy dành cho Ngài và cho cái chết của cả hai.
CREON:
Điều đó đúng, và nó nên như thế. Chỉ mình tôi có tội. Tôi biết điều đó, và tôi xin nói ra
điều đó. Hãy dẫn tôi vào, nhanh lên các bạn! Tôi đã chẳng còn cuộc sống cũng chẳng
còn gì để sở hữu nữa. Hãy dẫn tôi vào đi!
CHỦ XƯỚNG:
Ngài đã đúng, có thể đã đúng trong rất nhiều cái sai. Con đường ngắn nhất là tốt nhất
trong một thế giới khổ đau.
CREON:
Hãy để nó đến đi, hãy để cái chết đến thật nhanh, và hãy nhân từ với tôi. Tôi sẽ chẳng
bao giờ nhìn thấy mặt trời lần nữa.
CHỦ XƯỚNG:
Tất cả những gì phải đến sẽ đến vào thời điểm của nó; nhưng trong lúc đó, chúng ta
còn nhiều việc phải làm. Hãy cứ để tương lai lo cho chính nó.
CREON:
Toàn bộ trái tim tôi đã dành cho lời cầu nguyện đó!
CHỦ XƯỚNG:
Vậy thì đừng cầu nguyện nữa: trời cao đã an bài.
CREON:
Hãy dẫn tôi đi! Tôi đã hấp tấp và dại dột. Tôi đã giết con trai và vợ tôi. Tôi tìm kiếm sự
vui sướng; và sự vui sướng của tôi nằm chết ở đây. Bất cứ thứ gì bàn tay tôi chạm đến
đều hóa thành hư vô. Định mệnh đã khiến tất cả niềm kiêu hãnh của tôi trở thành cát
bụi.
[Khi CREON được dẫn vào trong nhà, vị CHỦ XƯỚNG tiến lên và trực tiếp nói với khán
giả.]
CHỦ XƯỚNG:
Chẳng có hạnh phúc ở nơi không có trí tuệ, không có trí tuệ nhưng lại phục tùng thần
linh. Lời đại ngôn luôn bị trừng phạt. Và người đàn ông già kiêu hãnh đang học cách để
trở nên khôn ngoan.
[hết kịch]
